بازچرخانی زهاب در مزارع کشت و صنعت نیشکر جنوب استان خوزستان برای کشت گیاهان زراعی(گندم و برنج)

علی مختاران، عبدالعلی گیلانی، سالومه سپهری صادقیان، پیمان ورجاوند

مرکز فناوری اطلاعات و اطلاع رسانی کشاورزی

منو

رکورد قبلی

رکورد بعدی

" بازچرخانی زهاب در مزارع کشت و صنعت نیشکر جنوب استان خوزستان برای کشت گیاهان زراعی(گندم و برنج) "
علی مختاران، عبدالعلی گیلانی، سالومه سپهری صادقیان، پیمان ورجاوند

شماره شناسایی	:	18874746
شماره مدرک	:	۶۱۹۳۶
نام عام مواد	:	[نشریه فنی]
شناسه افزوده	:	مختاران، علی
	:	گیلانی، عبدالعلی
	:	سپهری صادقیان، سالومه
	:	ورجاوند، پیمان
عنوان اصلي	:	بازچرخانی زهاب در مزارع کشت و صنعت نیشکر جنوب استان خوزستان برای کشت گیاهان زراعی(گندم و برنج)
نام نخستين پديدآور	:	علی مختاران، عبدالعلی گیلانی، سالومه سپهری صادقیان، پیمان ورجاوند
صفحه شمار	:	۲۰ص.
وضعیت انتشار	:	مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، ۱۴۰۱
فروست	:	شماره ثبت ۶۱۹۳۶ مورخ ۰۲-۰۵-۱۴۰۱
	:	سامانه مدیریت انتشارات علمی
خلاصه یا چکیده	:	در راستای مدیریت بهینه از زهاب تولیدی مزارع نیشکر با میزان شوری متوسط سالانه 6 دسی زیمنس بر متر، از طریق بازچرخانی به‌منظور تولید محصول اقتصادی، کشت گیاهان زراعی گندم و برنج متحمل به شوری بسیار پراهمیت است. زهاب تولیدی مزارع نیشکر در فصل تابستان تا ابتدای پاییز، به مقدار حداکثر خود می‌رسد و در این بازه نیز نیاز آبی برنج در خوزستان، بسیار زیاد است و می‌تواند محصولی مناسب با هدف استفاده از زهاب باشد. به‌منظور توسعه استفاده از زهاب در اراضی جنوبی خوزستان نکات زیر حائز اهمیت است؛ 1- در استفاده از زهاب برای آبیاری، نیاز به زهکشی زیرزمینی برای حفاظت خاک امری ضروری است. مرکز، جنوب و جنوب غرب خوزستان دارای بافت خاک سنگین، شور و سدیمی همراه با آب زیرزمینی شور و کم عمق می باشند لذا در صورت استفاده از زهاب، عملیات آبشویی همراه با آب آبیاری و یا در پایان فصل کشت به‌علت تجمع املاح مورد نیاز بوده و این مساله با زهکشی اراضی امکانپذیر است. 2- در شرایط استفاده از زهاب مزارع نیشکر جنوب خوزستان برای کشت گندم، با توجه به شوری آب و مستعد بودن خاک به شوری و حتی سدیمی شدن، روش کشت در کف جوی و استفاده از دستگاه‌های خطی‌کار کف‌کار توصیه می‌شود. 3- در استفاده از زهاب مزارع نیشکر جنوب خوزستان برای کشت گندم، میزان کاهشی عملکرد ارقام چمران2 و مهرگان (ارقام مورد استفاده کشاورزان منطقه) به‌ترتیب 1 و " است که از نظر شورورزی قابل قبول است. همچنین رقم "سارنگ" که در منطقه نیز استفاده می‌شود، کاهش عملکرد معناداری در استفاده از زهاب نیشکر در مقایسه با آب رودخانه کارون در مقطع جنوب خوزستان نداشت و قابل توصیه است. 4- برای استفاده از زهاب مزارع نیشکر جنوب خوزستان درکشت نشایی برنج برای اراضی منطقه، رژیم آبیاری یک روز در میان دارای عملکرد مناسب‌تری است و این مهم به‌دلیل شرایط تهویه مناسب خاک در این رژیم آبیاری است. 5- با توجه به هوای گرم تابستانه در منطقه و اجرای سامانه زهکشی زیرزمینی در اراضی و همچنین حساسیت برنج در مرحله جوانه‌‌زنی، مدیریت آبیاری و حفظ رطوبت خاک در روش خشکه‌کاری از زمان کاشت تا استقرار گیاه بسیار مهم است. 6- در استفاده از زهاب مزارع نیشکر با شوری متوسط سالانه 6 دسی زیمنس بر متر برای کشت برنج در مناطق جنوبی خوزستان، ارقام محلی دانیال، هویزه و عنبوری قرمز (عنبر محلی) دارای عملکرد مناسبی بودند. 7- در کشت‌های مختلف مزرعه با استفاده از زهاب باید کیفیت خاک و زهاب خروجی به‌طور مداوم رصد شده تا درصورت نیاز، مدیریت‌های بهتر درخصوص آبیاری مزرعه در نظرگرفته شود. 8- اراضی آیش سالانه شرکت‌های کشت و صنعت نیشکر، تا سطح 2000 هکتار به ازای هر واحد می‌رسد و معمولا همه این اراضی یا قسمتی از آن به کاشت گیاهان غیرنیشکری (مانند گندم در زمستان و یا برنج در تابستان) اختصاص دارند. استفاده از زهاب مزارع نیشکر در عملیات آبیاری این کشت‌ها می‌تواند از رهاسازی زهاب در منطقه و تولید خطرات زیست محیطی جلوگیری کرده و همچنین از میزان برداشت آب از رودخانه کارون کاسته می‌شود. این مساله بر بهبود کیفیت و کمیت آب برای اراضی پایین دست شرکت‌های کشت نیشکر، بسیار موثر است. 9- الگوی کشت تناوبی مزرعه زهاب، نیاز به تعریف پروژه ترویجی دارد. این مهم کشاورزان منطقه را با تکنیک‌های به‌زراعی در استفاده و مدیریت آبیاری با زهاب برای حفاظت خاک و عملکرد محصول بهینه، آشنا خواهد کرد.