|
" ارزيابي توده‌هاي بومي گشنيز به منظور معرفي جمعيت برتر تجاري "
جعفرآقائي، محمد
| شماره شناسایی
|
:
|
18874260
|
| شماره مدرک
|
:
|
۶۱۶۵۷
|
| نام عام مواد
|
:
|
[گزارش نهایی -عادی]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
جعفرآقائي، محمد
|
|
|
:
|
زندي فر، کوروش
|
|
|
:
|
نادي، سولماز
|
|
|
:
|
ايماني، محمد رضا
|
| عنوان اصلي
|
:
|
ارزيابي توده‌هاي بومي گشنيز به منظور معرفي جمعيت برتر تجاري
|
| نام نخستين پديدآور
|
:
|
جعفرآقائي، محمد
|
| عنوان اصلي به زبان ديگر
|
:
|
Evaluation Indigenous Coriander populations in order to introduce a superior commercial population
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
کرج: موسسه تحقيقات علوم باغباني، ۱۴۰۱
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت ۶۱۶۵۷ مورخ ۱۴۰۱/۰۳/۱۸۶۱۶۵۷
|
|
|
:
|
شماره طرح : 2-87-33-072-980597
|
|
|
:
|
سامانه سمپات
|
| توصیفگر
|
:
|
گشنیز
|
|
|
:
|
سبزیجات برگی
|
|
|
:
|
گیاهان دارویی
|
|
|
:
|
تنوع ژنتیکی
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
گشنیز (coriander) با نام علمی Coriandrum sativum L. از خانواده چتریان Umbelliferae است. واویلوف منشا تیپ‌های زراعی گشنیز را آسیای مرکزی، خاور نزدیک و حبشه ذکر کرده است اما این گیاه از جنوب شرق اروپا تا جنوب روسیه یافت می‌َشود. استفاده سنتی گیاه گشنیز در داروسازی و آشپزی، براساس محصول اولیه آن شامل میوه و گیاه سبز است. اسانس و روغن‌های چرب میوه هردو بصورت مجزا یا مرکب در صنعت استفاده می‌شوند. از دانه‌های گشنیز بعنوان ادویه برای پخت ماهی و گوشت استفاده می‌َشود. از گیاه سبز گشنیز هم بعنوان ادویه و سبزی استفاده می‌شود. گیاه گشنیز در قفقاز، ایران، عراق، مکزیک و آمریکای جنوبی، همچنین هند، چین، تایلند، مالزی، اندنزی، ارمنستان، غرب میانه و خاور نزدیک بصورت سبز مصرف می‌شود که طعم آن متفاوت از دانه‌های رسیده است. در ایران هنوز رقم تجارتی رسمی از گشنیز ثبت نشده است و برای تولید گشنیز از توده‌های بومی گشنیز استفاده می‌شود. مهمترین مرکز تولید گشنیز ایران شهرستان نهاوند است که حدود یک پنجم گشنیز کشور در این شهرستان تولید می‌شود و بیشترین توده‌های گشنیز در این شهرستان یافت می‌َشود. پس از نهاوند تولید کنندگان سبزی در جیرفت، ورامین و جنوب تهران و مازندران بخش اعظم گشنیز برگی کشور را تولید می‌کنند. اما توده‌های بومی گشنیز در اغلب نواحی ایران از جمله آذربایجان، خراسان، سمنان و اصفهان نیز یافت می‌شوند.
در این تحقیق تعداد 20 جمعیت بومی گشنیز که از نواحی مختلف کشور جمع‌آوری شده بودند در کرج کشت و در طی دو سال برای صفات مورفولوژیکی و زراعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که جمعیت‌های گشنیز ایران بصورت توده‌های بومی مورد کشت و کار قرار گرفته و مخلوطی از ژنوتیپهای مختلف هستند. هیچکدام از جمعیت‌ها مانند ارقام تجارتی خالص نبوده و برای همه صفات مهم تجارتی ممتاز نیستند. اما نکته قابل توجه آن است که اغلب صفات مهم تجاری بصورتی که در ارقام تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند در میان افراد این جمیعت ها نیز قابل مشاهده است. از جمله توده های با ارزشی با اجزای رویشی بیشتر، تعداد دانه بیشتر در هر بوته، فرم های بوته ایستاده و پابلند مناسب برای برداشت ماشینی و یا تعداد چتر بیشتر در هر بوته در میان جمعیت‌های مورد بررسی یافت می‌گردد که می‌توانند بعنوان جمعیت پایه در یک برنامه اصلاحی برای تولید ارقام تجاری مورد استفاده قرار گیرند.
|
|
|
:
|
Coriander, scientifically known as Coriandrum sativum L., belongs to the Umbelliferae family. Vavilov cites the origin of coriander cultivars in Central Asia, the Middle East and Abyssinia. But it is found from southeastern Europe to southern Russia. In Iran, the commercial cultivars of coriander has not been registered yet and native landracecs are used to produce coriander. Nahavand is the most important center of coriander production in Iran which about one fifth of the country's coriander is produced and most coriander populations are found in this city. After that, vegetable growers in Jiroft, Varamin, south of Tehran and Mazandaran produce most of the country's coriander leaves. But native coriander cultivars are also found in most parts of Iran, including Azerbaijan, Khorasan, Semnan and Isfahan.
In this study, 20 native populations of coriander collected from different parts of the country were cultivated in Karaj and evaluated for morphological and agronomic traits during two years. The results showed that Iranian coriander populations were cultivated as native stands and are a mixture of different genotypes. None of the populations are like pure commercial cultivars and are not privileged for all important commercial traits. But it is noteworthy that most of the important commercial traits as used in commercial cultivars can also be seen among the individuals of these populations. Valuable plants with more vegetative components, more seeds per plant, erect and tall plant forms suitable for mechanical harvesting or more umbrellas per plant are found among the studied populations. These plants can be used as a base population in a breeding program to produce commercial cultivars.
|
| |