|
" بررسي راه‌حل‌هاي مديريت خطر فرونشست زمين با رويکرد DPSIR در استان فارس "
سليمان پور، سيدمسعود
| شماره شناسایی
|
:
|
18873982
|
| شماره مدرک
|
:
|
۶۱۵۵۵
|
| نام عام مواد
|
:
|
[گزارش نهایی -ویژه]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
سليمان پور، سيدمسعود
|
|
|
:
|
صالح پورجم، امين
|
|
|
:
|
مصفائي، جمال
|
|
|
:
|
نوروزي، خيراله
|
| عنوان اصلي
|
:
|
بررسي راه‌حل‌هاي مديريت خطر فرونشست زمين با رويکرد DPSIR در استان فارس
|
| نام نخستين پديدآور
|
:
|
سليمان پور، سيدمسعود
|
| عنوان اصلي به زبان ديگر
|
:
|
Investigation of Land Subsidence Risk Management Solutions by DPSIR Approach in Fars Province
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
تهران: پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري، ۱۴۰۱
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت ۶۱۵۵۵ مورخ ۱۴۰۱/۰۲/۲۶۶۱۵۵۵
|
|
|
:
|
شماره طرح : 2-50-29-021-990458
|
|
|
:
|
سامانه سمپات
|
| توصیفگر
|
:
|
راه حل
|
|
|
:
|
فارس
|
|
|
:
|
فرونشست
|
|
|
:
|
مدیریت
|
|
|
:
|
DPSIR
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
یکی از مخاطرات مهم طبیعی، فرونشست زمین است. در ایران نیز این پدیده، باتوجه¬به استخراج بی-رویه¬ی منابع آب زیرزمینی به¬وفور مشاهده و متأسفانه مناطق بیشتری در معرض آن قرار می¬گیرند. هدف از این پژوهش بررسی مسائل و مشکلات مرتبط با خطر وقوع فرونشست زمین، همچنین اولویت‌بندی مهم‌ترین علل آن¬ها برای تعیین پاسخ‌های مدیریتی مناسب و بررسی روند تغییرات وضعیت موجود به-منظور مدیریت این پدیده در یکی از دشت¬های مهم و بحرانی استان فارس (سیدان - فاروق مرودشت) است. برای این منظور از چارچوب "نیروی محرک- فشار- وضعیت- اثر- پاسخ" (DPSIR) استفاده شد. بر اساس نظرات کارشناسی، نمودار مفهومی علت- معلولی خطر فرونشست زمین ایجاد شد و برای هرکدام از مؤلفه‌ها، شاخص‌های مناسبی تعریف و با استفاده از پرسش‌نامه با طیف لیکرت و آزمون فریدمن، کمی¬سازی و رتبه‌بندی شدند. همچنين اقدام به بررسي روند تغييرات هر يك از مؤلفه¬هاي چارچوب DPSIR با هدف ارزيابي خطر فرونشست زمین، در یک دوره¬ی 10 ساله (سه مقطع زمانی 1390، 1395 و 1400) شد. یافته¬های این پژوهش نشان داد در مؤلفه¬ی "نیروی محرک"، عوامل جمعیت و توسعه¬ی کشاورزی و در مؤلفه¬ی "فشار"، عوامل برداشت از سفره¬ی آب زیرزمینی در بخش کشاورزی و عدم رعایت حقابه¬ی زیست¬محیطی آبخوان، بیشترین اولویت را در تشدید خطر فرونشست زمین در این دشت به خود اختصاص دادند. در مؤلفه¬ی "پاسخ" نیز عوامل افزایش راندمان آبیاری و تغییر الگوی کشت، بیشترین اولویت را در کاهش خطر فرونشست زمین در این دشت به خود اختصاص داده¬اند. از نتایج چنین بر می‌آید که روند فرونشست زمین در این دشت رو به افزایش بوده، فشار ناشی از نیروهای محرک در‌حال تشدید است و توان مدیران در کاهش قدرت نیروهای محرک بسیار محدود است و سیاست‌های معرفی‌شده پاسخگوی نیاز نمی‌باشند. به‌همین‌دلیل، مدیریت خطر فرونشست زمین در این دشت، هم‌چنان به‌دلیل عدم‌وجود سیاست مدیریتی مناسب، با چالش روبه‌رو می¬باشد.
|
|
|
:
|
One of the major natural hazards is land subsidence. In Iran, this phenomenon is also observed due to the improper extraction of groundwater resources and, unfortunately, more regions are exposed to it. The purpose of this study was to investigate issues and problems related to the risk of land subsidence, as well as to prioritize their most important causes to determine appropriate management responses and to investigate the current situation in order to manage this phenomenon in one of the important and critical plains of Fars province (Seydan-Farooq Marvdasht). For this purpose, the "Driving force- Pressure- State- Effect- Response" framework (DPSIR) was used. Based on expert opinions, a conceptual diagram of cause and effect of land subsidence risk was designed and for each component, appropriate indicators were defined and quantified and ranked using a questionnaire with Likert scale and Friedman test. Also, the trend of changes in each of the components of the DPSIR framework was investigated with the aim of assessing the risk of land subsidence in a 10 year period (three time periods 2011, 2016 and 2021). The findings of this study showed that in the component of "Driving force", the factors of population and agricultural development and in the component of "Pressure", the factors of abstraction of groundwater in the agricultural sector and non-observance of environmental water rights of aquifer were the highest priority in increasing the risk of land subsidence in this plain. In the "Response" component, the factors of increasing irrigation efficiency and changing the cultivation pattern, have the highest priority in reducing the risk of land subsidence in this plain. The results show that the trend of land subsidence in this plain is increasing, the pressure caused by driving forces is intensifying and the ability of managers to reduce the power of driving forces is very limited and the introduced policies do not meet the need. For this reason, land subsidence risk management in this plain is still challenged due to the lack of proper management policy.
|
| |