|
" بررسی راه‌حل‌های مدیریت رخداد سیل در حوزه آبخیز خرمآباد با روش DPSIR "
| شماره شناسایی
|
:
|
18873748
|
| شماره مدرک
|
:
|
۶۱۰۷۱
|
| نام عام مواد
|
:
|
[گزارش نهایی -ویژه]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
کریمی سنگچینی،ابراهیم
|
|
|
:
|
چمن پیرا، رضا
|
|
|
:
|
صالح پورجم، امين
|
|
|
:
|
مصفائي،جمال
|
|
|
:
|
پيامني،
|
| عنوان اصلي
|
:
|
بررسی راه‌حل‌های مدیریت رخداد سیل در حوزه آبخیز خرمآباد با روش DPSIR
|
| عنوان اصلي به زبان ديگر
|
:
|
:Evaluating the solutions for flood risk management in Khorram Abad watershed using DPSIR framework
|
| صفحه شمار
|
:
|
۹۷ص.:مصور،رنگی ، جدول، نمودار
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
کرج: پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، ۱۴۰۰
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت۶۱۰۷۱ مورخ۴۰۰/۱۱/۱۸۶۱۰۷۱
|
|
|
:
|
شماره طرح : ۲-۵۹-۲۹-۰۴۴-۹۸۰۹۲۴
|
|
|
:
|
شماره نامه: سامانه سمپات
|
|
|
:
|
این طرح:بنیادی است
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
سیل یکی از پدیدههای مخرب طبیعی است که در سالهای اخیر بنا به دلایل انسانی و طبیعی تشدید شده و هرساله خسارتهای بیشتری وارد می‌سازد. حوزه آبخیز خرمآباد در سالهای اخیر شاهد وقوع مکرر سیل بوده و به‌شدت از این پدیده متأثر شده است. مدیریت صحیح سیل نیازمند درک مناسب آن در وهله نخست و برنامهریزی مناسب برای پیشگیری، کنترل و کاهش اثرات آن است. هدف از این پژوهش بررسی مسائل و مشکلات مرتبط با خطر وقوع سیل در آبخیز خرمآباد، اولویت‌بندی مهمترین آنها برای تعیین پاسخ‌های مدیریتی مناسب و همچنین بررسی روند تغییرات وضعیت موجود جهت مدیریت سیل در حوضه خرمآباد است. برای این منظور از مدل شناخته شده DPSIR استفاده شده است. بر اساس نظرات کارشناسی نمودار مفهومی علت - معلولی سیل در منطقه طراحی شده و برای هر کدام از مولفههای مدل شاخصهای مناسبی تعریف و کمی‌سازی شدند. شاخصهای هر مولفه ترکیب شده تا روند تغییر آن مولفه مشخص گردد. بر اساس نتایج بدستآمده نیروی‌محرک فشار جمعیتی و تغییراقلیمی که خود منجر به تغییرات عمده کاربری‌اراضی در منطقه شده، مهمترین اثر را بر وقوع سیل دارند. حدود 5 درصد از سطح اراضی جنگلی و مرتعی منطقه از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۸ کاسته و به اراضی مسکونی و کشاورزی افزوده شده است. ترکیب این عوامل سبب تولید رواناب و در نتیجه افزایش شدید دبی سیل در منطقه شده و خسارات جانی و مالی هر ساله بیشتر شود. برای مقابله با این پدیده 16 سیاست توسط کارشناسان پیشنهاد شد که در حال اجرا بوده و یا می‌توان آنها را اجرا کرد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهند که روند سیلخیزی در حوضه رو به افزایش بوده، فشار ناشی از نیروهای محرکه درحال تشدید است، توان مدیران در کاهش قدرت نیروهای محرکه بسیار محدود است و سیاستهای معرفی‌شده پاسخگوی نیاز نمی‌باشند. بر اساس ارزیابی‌ها، در دوره دوم بررسی، اجرای این سیاستها تشدید شده و سپس رها شده که منجربه اوجگیری مجدد سیلاب گردیده است. بهنظر می‌رسد مدیریت سیلاب در منطقه همچنان بهدلیل عدموجود سیاست مدیریتی مناسب با چالش روبه‌رو باشد. کلمات کليدي: DPSIR، مدیریت سیل، AHP، تغییراقلیم، کاربری زمین، روند تغييرات وضعيت سيل.
|
|
|
:
|
Flood is one of the natural destructive phenomena that has intensified in recent years due to human and natural factors. Khorram Abad watershed has witnessed frequent floods in recent years and has been strongly affected by them. Flood management requires proper understanding and planning to prevent, control and reduce flood effects. Our objective can therefore be stated as follows: (A) Identifying, prioritizing and determining the trend of changes in the factors affecting flood potential in Khorramabad watershed during statistical periods of 2003, 2011 and 2019, and (B) proposing and evaluating appropriate management solutions to mitigate driving forces and pressures, improve the state and reduce the relevant impacts. For this purpose, the well-known DPSIR framework has been used. Based on expert opinions, a conceptual cause-effect diagram was designed and appropriate indicators were defined and quantified for each of the components of the framework. The indices of each component are also combined to obtain the integrated index of that component. According to the results, the driving forces of population pressure and climate change, which has led to major land use changes in the region, are the most important flood risk factors. Accordingly, 5% of forest and rangeland area in the region has been reduced from 2003 to 2019 and converted to residential and agricultural lands. The combination of these factors has led to a sharp increase in runoff production and consequently flood discharge in the region which has resulted in an elevated loss of life and property damages. To deal with this phenomenon, 16 management response policies were proposed by experts that are being implemented or can be implemented in the watershed. Overall, the results of this study show that: there has been an upward trend in flood occurrence; the pressure caused by the driving forces is intensifying; the ability of managers to control the driving force is very limited; and, the policies introduced has failed to reduce flood risk. In the second period of the study, the implementation of the proposed policies was promoted and then abandoned, which has led to the resurgence of floods. As appears from the proposed policies to tackle the risk of flood in this watershed, most of them are towards mitigating the impacts of flood while neglecting the root causes and pressures. For this reason, it seems that the adopted reactive flood management in the region continues to face challenges in the future due to the lack of a proper management policy. Keywords: DPSIR, Flood management, AHP, Climate change, Land use, The trend of flood situation changes.
|
| |