|
" کنترل کیفی آزمایشگاه های تجزیه خاک، آب و گیاه ایران- 1397 "
| شماره شناسایی
|
:
|
18859341
|
| شماره مدرک
|
:
|
۵۶۷۹۳
|
| نام عام مواد
|
:
|
[گزارش علمی- فنی]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
یگانه،مژگان
|
|
|
:
|
بهشتی،مهدی
|
| عنوان اصلي
|
:
|
کنترل کیفی آزمایشگاه های تجزیه خاک، آب و گیاه ایران- 1397
|
| صفحه شمار
|
:
|
۱۲۵ص.:جدول
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
کرج: موسسه تحقیقات خاک و آب، ۱۳۹۸
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت۵۶۷۹۳مورخ۹۸/۱۰/۱۸
|
|
|
:
|
شماره نامه ۹۸/۱۲۰۶۴/۲۴۳ مورخ۱۳۹۸/۱۰/۱۴
|
|
|
:
|
۵۶۷۹۳
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
امروزه با توجه به تاسیس آزمایشگاههای متعدد خاکشناسی لزوم نظارت بر دقت نتایج گزارش شده احساس می¬شود. لذا لازم است با استفاده از روش¬های جدید و معتبر موجود نتایج تجزیه¬ها کنترل شوند. کنترل کیفی مجموعه¬ای از فرآیندهاست که با سنجش میزان صحت و دقت نتایج آزمایشها به افزایش دقت و کاهش چولگی داده¬ها منجر می¬شود. هدف از این مطالعه بررسی کیفیت نتایج گزارش شده این نمونه ها توسط آزمایشگاه¬های خاکشناسی بخش های دولتی و خصوصی کشور، با استفاده از روش های نوین علمی و معتبر دنیاو درجه بندی آزمایشگاه های خصوصی ودولتی کشور می باشد و زین پس، کنترل کیفی آزمایشگاهها، بصورت مستمر انجام خواهد شد و در این راستا، هر سال نمونه های خاک و گیاه به آزمایشگاههای دولتی و خصوصی خاک و آب کشور ارسال می گردد. بدین منظور، هر ساله بعد از انتخاب نمونه های متفاوت خاک و گیاه، نمونه ها به واحد آماده سازی موسسه منتقل می شوند. سپس نمونه های خاک، هوا خشک شده و به منظور یکنواخت کردن نمونه ها، 5 مرتبه، آسیاب و در قوطی های 500 گرمی بسته بندی می شوند. نمونه های گیاه در آون خشک شده، آسیاب و یکنواخت می شوند و سپس در بسته های یک گرمی توزین می گردند. نمونه ها از طریق پست به همه آزمایشگاهها فرستاده می شوند. هر آزمایشگاه موظف است نتایج آنالیز پارامترهای pH, EC, SP, OC,P(available), K(available),TNV, Fe(available), Zn(available), Mn(available), Cu(available), Ca, Mg, Na, HCO3, Cl را در نمونه های خاک وپارامترهایN, P, K, Fe, Zn, Mn, Cu, Na, Ca, Mg را در نمونه های گیاه در قالب فایل اکسل به موسسه ارسال نماید. برای کنترل بین آزمایشگاهی (EXTERNAL QUALITY CONTRAL) از روش معرفی شده توسط دانشگاه واگنینگن هلند استفاده می¬شود. در این روش با استفاده از میانه و قدر¬مطلق میانه انحراف معیارها (MAD)، داده¬های نامناسب در دو مرحله و بعد از دریافت 2 و یک ستاره حذف می¬شوند. در مرحله سوم و پس از حذف داده¬های ستاره¬دار، میانگین و انحراف معیار محاسبه می¬گردد. در مرحله چهارم پارامتر¬Z برای هر یک از داده¬ها با استفاده از میانگین و انحراف معیار محاسبه شده در مرحله سوم تعیین می¬شود. در مرحله پنجم درجه مناسب و قابل قبول بودن داده¬ها با توجه به پارامترZ تعیین می¬گردد. درآزمون کنترل کیفی سال1397، 105 آزمایشگاه نتایج خاک و 82 آزمایشگاه، نتایج تجزیه های گیاه را برای موسسه ارسال کردند. نتایج سال 97 حاکی از آن بود که کدهای 139، 42، 101، 172 و 80 به ترتیب رتبه های 1 تا 5 کنترل کیفی تجزیه های خاک را به خود اختصاص داده اند. هر پنج آزمایشگاه حائز رتبه های برتر، دولتی بودند. در مقابل آزمایشگاههای 81، 130، 183، 87 و171با مالکیت خصوصی، دولتی، خصوصی، خصوصی و خصوصی به ترتیب حائز پایین ترین رتبه ها در تجزیه خاک بوده اند. در نتایج کنترل کیفی گیاه سال 97، آزمایشگاههای 147، 74، 89، 106 و41 که همگی مربوط به بخش خصوصی هستند، به ترتیب حائز رتبه های 1 تا 5 شده اند. در حالی که آزمایشگاههای 46، 141، 183، 170 و 165 با مالکیت دولتی، خصوصی، خصوصی، خصوصی و خصوصی به ترتیب حائز پایین ترین رتبه ها بوده اند. واژه‌هاي كليدي: کنترل کیفی، نتایج بین آزمایشگاهی، سال 1397
|
|
|
:
|
According to nemorous soil and plant labs, it seems necessary to supervise the precision of reported results and to control the quality of results using new and valid methods. Quality control is a set of precess which leads to increasing the precision and decreasing the skewness using testing the accuracy and precision of results. The aim of this study is assessing the quality of reported results by governmental and private labs, using new, scientific and valid methods. Soil and Water Research Institute (SWRI) control the quality of labs and send soil and plant samples to all governmental and private soil and plant laboratories every year. Each year, after selecting different soil and plant samples, the samples are moved to preparation unit. Soils are air dried, grained 5 times, and weighted in 500 gr packages. Plants are oven dried, grained and homogenized, weighted in 10 gr packages. Each laboratory should report the results for these analyses: pH, EC, SP, OC,P(available), K(available),TNV, Fe(available), Zn(available), Mn(available), Cu(available), Ca, Mg, Na, HCO3, Cl for soil samples and N, P, K, Fe, Zn, Mn, Cu, Na, Ca, Mg for plant samples. This year we sent 2 soil and 1 plant samples to all laboratories.In this study we use the method introduced by Wageningen university of Netherlands. In this method, improper data are marked with a double asterisk and one asterisk and left out, respectively in steps 1 and 2, using median and median of absolute deviations. After leaving out the data marked with asteririsks, mean and standard deviation is calculated, in third step. In forth step: for all analytical data a z-score is calculated using mean and standard deviation calculated in third step. Degree of satisfaction of data is determined using Z parameter, in fifth step. In quality control program of year 1397, 105 labs reprted the soil results and 82 labs reported the plant results. Results showed that: labs with confidential codes 139, 42, 101, 172 and 80 ranked from 1 to five in soil analysis, respectively. All of these superior labs were governmental labs. At the end of ranking table, labs 81, 130, 183, 87 and 171 which are private, governmental, private, private and private respectively ranked as the least laboratories in soil analyzing. Labs 147, 74, 89, 106 and 41 ranked as first to fifth in plant analysis, respectively. All of them are private labs. At the end of ranking table, labs 46, 141, 183, 170 and 165 were the least laboratories in plant analysis. These labs were governmental, private, private, private and private, respectively. Key words: quality control, between laboratory results, 1397.
|
| |