|
" تاثير محلول پاشي روي و آهن کلات شده با اسيد آمينه گلايسين بر عملکرد، اجزاي عملکرد و تجمع روي و آهن در دانه برنج رقم هاشمي در شرايط کمبود عناصر پرمصرف "
محمود سلطاني، شهرام
| شماره شناسایی
|
:
|
18874379
|
| شماره مدرک
|
:
|
۶۱۷۳۷
|
| نام عام مواد
|
:
|
[گزارش نهایی -عادی]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
محمود سلطاني، شهرام
|
|
|
:
|
سرتيپي، ساسان
|
|
|
:
|
عبادي، علي اکبر
|
|
|
:
|
تجددي طلب، کبري
|
|
|
:
|
شاکر ذاکر، سيد باقر
|
|
|
:
|
حق طلب کماچالي، ديدار
|
|
|
:
|
شعبانزاده رودبرده، حميد رضا
|
|
|
:
|
عطار، افشين
|
|
|
:
|
شکوري کتيگري، مريم
|
| عنوان اصلي
|
:
|
تاثير محلول پاشي روي و آهن کلات شده با اسيد آمينه گلايسين بر عملکرد، اجزاي عملکرد و تجمع روي و آهن در دانه برنج رقم هاشمي در شرايط کمبود عناصر پرمصرف
|
| نام نخستين پديدآور
|
:
|
محمود سلطاني، شهرام
|
| عنوان اصلي به زبان ديگر
|
:
|
The effect of the foliar application of Zn and Fe -glycine amino acid chelates on yield, yield components and grain Zn and Fe of Hashemi rice variety under macronutrient deficiencies
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
رشت: موسسه تحقيقات برنج کشور، ۱۴۰۱
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت ۶۱۷۳۷ مورخ ۱۴۰۱/۰۳/۲۹۶۱۷۳۷
|
|
|
:
|
شماره طرح : 24-04-04-020-000536
|
|
|
:
|
سامانه سمپات
|
| توصیفگر
|
:
|
کمبود عناصر پرمصرف
|
|
|
:
|
برنج
|
|
|
:
|
پلوکسومین روی و آهن
|
|
|
:
|
رقم هاشمی
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
روی (Zn) مهمترین عنصر کم‌مصرف می‌باشد که کمبود آن گسترده‌ترین و جدی‌ترین اختلال تغذیه‌ای در اراضی شالیزاری جهان می‌باشد. آهن نقش بسيار مهم در ساخت كلروفيل داشته و براي انتقال الكترون در فتوسنتز، جز تركيب پروفيرين آهن و فرودوكسين‌ها كه جز تركيبات ضروري در فاز نوري فتوسنتز هستند مورد‌نياز مي‌باشد. کمپلکس‌شدن عناصر با آمينواسيدها يکي از سازوکارهاي مهم در افزايش حلاليت عناصر کم‌مصرف درخاک و همچنين جذب آنها توسط گياه است. کلات های آمینه اسید علاوه بر رفع کمبود عناصر کلات‌شده، تاثیر بسزایی در افزایش سازگاری گیاه در شرایط مختلف تنش (شوری، خشکی و کمبود عناصر غذایی ) دارند. بنابراین دراین پژوهش تاثیر کاربرد روی و آهن کلات‌شده با اسید‌آمینه گلایسین (تولیدی شرکت پاک‌گستر‌پرند) بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم هاشمی و همچنین تجمع آهن و روی در دانه این رقم برنج در شرایط کمبود عناصر غذایی پرمصرف مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش مزرعه‌ای طی سال زراعی 1400 درمزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و روی رقم برنج محلی هاشمی و در سه تکرار انجام گردید. عاملهای آزمایش عبارتند از کلات گلایسین-روی در سه سطح (0 ، 1 و 5/1 کیلوگرم در هکتار)، کلات گلایسین-آهن در سه سطح (0 ، 1 و 5/1 کیلوگرم در هکتار) ، و مصرف NPK در دو سطح (میزان توصیه شده و نصف مقدار توصیه شده) . همه تیمارهای کودی بصورت محلول‌پاشی و در دو مرحله‌ی آغاز مرحله آبستنی و شروع رسیدن دانه در کرت‌ها مصرف خواهند شد (در هر مرحله نیمی از مقادیر ذکر شده). درطول اجرای آزمایش صفات مورفولوژیک مانند تعداد کل پنجه، ارتفاع بوته (سانتی‌متر)، ، طول خوشه (سانتی‌متر) و صفات عملکردی (تعداد کل دانه، وزن هزار‌دانه) با درصد رطوبت 14درصد، عملکرد ماده خشک و عملکرد دانه (بارطوبت 14 درصد)، غلظت روی، آهن، نیتروژن، فسفر و پتاسیم در دانه، کاه و برنج سفید و میزان پروتئین دانه و برنج سفید نیز اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که محلول‌پاشی با روی کلات‌شده با اسید‌آمینه گلایسین، محلول‌پاشی آهن کلات‌شده با اسید‌آمینه گلایسین و میزان مصرف عناصر پرمصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم به تنهایی و به ترتیب سبب افزایش 6/22، 5/16 و 20 درصدی عملکرد دانه شدند. همچنین مقایسه میانگین اثرات متقابل تیمارهای کاربردی نیز نشان داد که بیشترین میزان افزایش عملکرد دانه ناشی از کاربرد تیمار ترکیبی محلول‌پاشی با روی کلات‌شده با اسید‌آمینه گلایسین به میزان 5/1 کیلوگرم در هکتار و محلول‌پاشی با آهن کلات‌شده با اسید‌آمینه گلایسین به میزان 0/1 کیلوگرم در هکتار (5115 کیلوگرم در هکتار) بود که نسبت به شاهد 1(2505 کیلوگرم در هکتار) و شاهد 2 (3427 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب 205 و 49 درصد سبب افزایش در عملکرد دانه شدند. بیشترین میزان افزایش میزان روی در برنج سفید ناشی از کاربرد تیمار ترکیبی محلول‌پاشی با روی و آهن کلات‌شده با اسید‌آمینه گلایسین هر کدام به میزان 5/1 کیلوگرم در هکتار و مصرف عناصر پرمصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم (مقدار توصیه شده ) (07/19 میلی‌گرم در کیلوگرم) بود که نسبت به شاهد 1(47/12 میلی‌گرم در کیلوگرم) و شاهد 2 (79/15 میلی‌گرم در کیلوگرم) به ترتیب در حدود 57/41 و 77/20 درصد سبب افزایش در این صفت شدند. بیشترین میزان افزایش در میزان آهن در برنج سفید ناشی از کاربرد تیمار ترکیبی محلول‌پاشی با روی و آهن کلات‌شده با اسید‌آمینه گلایسین هر کدام به میزان 5/1 کیلوگرم در هکتار و مصرف عناصر پرمصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم (مقدار توصیه شده ) (97/26 میلی‌گرم در کیلوگرم) بود که نسبت به شاهد 1(68/9 میلی‌گرم در کیلوگرم) و شاهد 2 (42/12 میلی‌گرم در کیلوگرم) به ترتیب در حدود 79/2 و 17/2 برابر سبب افزایش در این صفت شدند. بیشترین میزان افزایش پروتئین برنج سفید ناشی از کاربرد تیمار ترکیبی محلول‌پاشی با روی و آهن کلات‌شده با اسید‌آمینه گلایسین هر کدام به میزان 5/1 کیلوگرم در هکتار بوده که نسبت به عدم مصرف آنها منجر به افزایش 64/19 درصدی این صفت شده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت مصرف دو مرحله‌ای محلول‌پاشی با روی و آهن کلات‌شده با اسید‌آمینه گلایسین می‌تواند نه تنها بر عملکرد کمی و کیفی دانه در شرایط نرمال تاثیر مثبت و افزایشی داشته باشد بلکه در شرایط کمبود عناصر پرمصرف نیز می تواند به کاهش تاثیر منفی این کمبود کمک شایانی نماید.
|
|
|
:
|
Zinc is the most important micronutrient that adversely affects rice growth and development, and more broadly the quantity and quality of grain yield due to its low plant-available forms. Also, Iron has a vital role in chlorophyll and leghemoglobin synthesis and is a constituent of porphyrin and ferredoxin in electron transfer of photosynthesis processes. Chelation of micronutrients with amino acids is one of the important mechanisms in increasing the solubility of trace elements in the soil and also their uptake by plants. Amino acid chelates, in addition to eliminating the deficiency of chelated elements, have a significant effect on increasing plant adaptation to various stress conditions (salinity, drought, and nutrient deficiency). The current study was undertaken to the effect of the foliar application of Zn and Fe -glycine amino acid chelates on yield, yield components, and grain Zn and Fe of Hashemi rice variety under macronutrient deficiencies (nitrogen, phosphorous, and potassium). The three factors factorial experiment was conducted in a completely randomized block design with three replications at the rice research institute of Iran in 2020-2021. The experimental treatments were: Macronutrients (NPK) application at two levels (recommended rate of NPK-control 1; 1/2 of recommended rate of NPK-control 2), foliar application of zinc chelated with glycine amino acid at three levels (0,1 and 1.5 kg ha-1) and foliar application of iron chelated with glycine amino acid at three levels (0,1 and 1.5 kg ha-1). All foliar application of experimental factors were applied at the start of booting and ripening stages (1/2 of experimental rates). Also, the collected observation data were: plant height, total tiller number, panicle length, grain, and straw yield, N, P, K, Zn, and Fe concentration on grain, straw, and white rice, and protein content of grain and white rice. The results revealed that the foliar application of zinc and iron chelated with glycine amino acid and soil application of macronutrients (NPK)(singly) significantly increased grain yield by about 22.6, 16.5, and 20%, respectively. Moreover, the highest increase in the grain yield (5115 kg ha-1) was found by foliar application of 1.5 kgha-1 amino acid chelate of Zn and Fe by about 200 and 49% compared to control 1 (2505 kgha-1) and control 2 (3427 kgha-1), respectively. The maximum increase in rice Zn content of head rice (19.07 mgkg-1) was recorded by foliar application of 1.5 kgha-1 amino acid chelate of Zn and Fe by about 41.57 and 20.77% compared to control 1 (12.47 mgkg-1) and control 2 (15.79), respectively. Also the maximum increase in rice Fe content of head rice (26.97 mgkg-1) was recorded by foliar application of 1.5 kgha-1 amino acid chelate of Zn and Fe by about 2.79 and 2.17 times compared to control 1 (9.68 mgkg-1) and control 2 (12.49), respectively. The highest increase in protein content of head rice was recorded by foliar application of 1.5 kgha-1 amino acid chelate of Zn and Fe by about 19.64 compared to control. It can be concluded that two-time foliar application of both Zn and Fe enhances both rice grain yield and nutritional quality.
|
| |