ارزیابی هیدرولیکی گسیلنده‌های سفالی با هدف کاربرد آنها در آبیاری زیرسطحی

مرکز فناوری اطلاعات و اطلاع رسانی کشاورزی

منو

رکورد قبلی

رکورد بعدی

" ارزیابی هیدرولیکی گسیلنده‌های سفالی با هدف کاربرد آنها در آبیاری زیرسطحی "

شماره شناسایی	:	18873874
شماره مدرک	:	۶۱۱۷۵
نام عام مواد	:	[گزارش نهایی -ویژه]
شناسه افزوده	:	اشرفی، شهرام
	:	حسین‌زاده، صمد
	:	قاسمی‌، فرهاد
عنوان اصلي	:	ارزیابی هیدرولیکی گسیلنده‌های سفالی با هدف کاربرد آنها در آبیاری زیرسطحی
عنوان اصلي به زبان ديگر	:	:Evaluation of hydraulic characteristics of porous clay pipe with the aim of using in subsurface irrigation
صفحه شمار	:	۷۱ص.:مصور(عکس‌رنگی)، جدول، نمودار
وضعیت انتشار	:	کرج: موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، ۱۴۰۰
سرشناسه	:	‏
فروست	:	شماره ثبت ۶۲۲۷۵ مورخ ۱۴۰۰/۱۲/۰۳۶۱۱۷۵
	:	شماره طرح ۹۹۰۳۵۳-۰۱۶-۱۴-۱۴-۲
	:	شماره نامه: سامانه سمپات
	:	این طرح مقدماتی است
خلاصه یا چکیده	:	خشکسالی‌های دو دهه گذشته در کشور و متعاقب آن کاهش منابع آب برای تامین نیاز آبی گیاهان زراعی باعث شده است که کارشناسان و محققین برای استفاده بهینه از منابع آبی کشور در جستجوی روش¬هایی باشند که تلفات آب شامل تبخیر از سطح خاک و نفوذ عمقی به حداقل مقدار برسد. با توجه به اینکه در مقایسه با سایر روشهای آبیاری، در روش آبیاری زیرسطحی تلفات تبخیر از سطح خاک و همچنین نفوذ عمقی آب به حداقل مقدار میرسد، لذا یکی از راه‌کارهای پیشنهادی برای جلوگیری از افت سطح ایستابی در مناطق خشک کشور استفاده از سامانه آبیاری زیرسطحی میباشد. در این ارتباط موسسه آب و توسعه پایدار فلات در طول سه دهه گذشته اقدام به تولید گسیلنده‌های سفالی نموده و سامانه مذکور را به صورت نمایشی در سطوح کوچک در چند منطقه از استان کرمان در باغات پسته به اجراء گذاشته است. با توجه به اینکه مشخصات هیدرولیکی گسیلنده‌های بکار برده شده در باغات نامشخص و مدت زمان کارکرد آن نیز نامشخص می-باشد، لذا ارزیابی عملکرد گسیلنده‌های مورد استفاده در باغات مذکور غیرممکن میباشد. در این ارتباط موسسه مذکور به تعداد 400 عدد گسیلنده سفالی در اختیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی گذاشته تا عملکرد هیدرولیکی گسیلنده‌ها از نقطه نظر ضریب تغییرات ساخت و همچنین تغییرات مقدار تراوش در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. اولین قرم برای ارزیابی هیدرولیکی، بررسی ضریب تغییرات ساخت آنها بود. در این ارتباط گسیلنده‌ها به دسته‌های 20 تایی گروه‌بندی شده و هریک از گروه‌ها در فشار هیدرواستاتیک ثابت ۱/۷۵ متر با استفاده از آب با کیفیت ۰/۸۳ دسی‌زیمنس بر متر مورد آزمون قرار گرفت. نتایج حاصل از اندازه‌گیری‌ها نشان داد که ضریب تغییرات ساخت گسیلنده‌های مذکور بیشتر از حد اعلام شده ASAE برای آبیاری زیرسطحی میباشد و غیر قابل قبول تشخیص داده شد. تداوم تراوش در طول زمان یکی دیگر از موارد مورد بررسی بود که برای این منظور تغییرات آبدهی گروه‌های 7 تایی گسیلنده در سه فشار هیدرواستایک 5 /0، 1 و 2 متر مورد آزمون قرار گرفت. اندازه‌گیری تراوش از گسیلنده‌های سفالی به مدت 1000 ساعت نشان داد که با عبور آب از تخلخل موجود در بدنه این نوع گسیلنده‌ها، املاح محلول در آب به مرور زمان در محیط متخلخل بدنه سفال رسوب میکند و باعث گرفتگی میشود. متوسط حداکثر تراوش اولیه گسیلنده‌ها در دسته‌های 7 تایی در فشارهای هیدرواستاتیک 5 /0، 1 و 2 متر به ترتیب 537 /1، 578 /2 و 783 /4 لیتر در ساعت در متر بوده و پس از گذش 1000 ساعت آزمون پیوسته، مقادیر تراوش انتهایی به ترتیب 939 /0، 483 /1 و 296 /1 لیتر در ساعت در متر رسیده است. با توجه به همبستگی بسیار خوب بین خط برازش داده شده به نقاط اندازه‌گیری شده در فشارهای هیدرواستاتیک 5 /0 و 2 متر، در ادامه تحقیق کلیه تجزیه و تحلیل‌ها در زمینه گرفتگی (clogging)، با استفاده از داده‌های برداشت شده از فشارهای هیدرواستاتیک 5 /0 و 2 انجام پذیرفته است. همچنین نتایج حاصل از اندازه‌گیری آبدهی در مدت زمان 1000 ساعت نشان دادند که کاهش آبدهی یا تراوش تابعی از زمان بوده و به صورت لگاریتمی کاهش می‌یابد. مقادیر اندازه‌گیری شده گرفتگی گسیلنده‌های سفالی پس از 1000 ساعت آزمون در فشارهای هیدرواستاتیک 5 /0 و 2 متر به ترتیب 9 /38 و 3 /80 درصد بود و به صورت لگاریتمی افزایش یافت. نتایج نشان دادند که برای تراوش حجم مشخصی از آب از بدنه گسیلنده سفالی، هر چه فشار هیدرواستاتیک در سیستم بیشتر باشد، میزان گرفتگی گسیلنده بیشتر خواهد بود. واژه‌هاي كليدي: تراوش، گسیلنده سفالی، گرفتگی، ضریب تغییرات ساخت
	:	Drought and low precipitation during last 30 years in the country have been caused engineers and researchers looking for irrigation methods which is reduces evaporation from soil surface as well as eliminating deep percolation in the soil profile in order to use irrigation water as efficient as possible for agricultural production. In order to protect the water resources and using irrigation water efficiently, evaporation from soil surface and deep percolation in subsurface irrigation method are almost very low compare to other irrigation methods. So this method of irrigation can be one of the options that can be used for irrigating the crops in order to protect the water resources. In this regard institute of water and sustainable development have been produced clay pipes and been used for subsurfave irrigation in some small pistachio gardens in kerman province. The hydraulic characteristic of these porous clay pipes have not been determined so far and remained unknown for users. In order to determine hydraulic characteristic of the clay pipes, 400 pieces were choosen randomly from the production line in the factory. Coefficient of variation of the products, as well as clogging at different hydraulic heads were determined at the hydraulic laboratory of the Agricultural engineering research institute in Karaj provinvce. The electrical conductivity of the water used for experiments was 0.83 ds/m. Results showed that coefficient of the variation of the products are more than ASAE’s standard. This means that, these porous clay pipes are not suitable for apply same volume of water at different point in the field. Emission measurements of the clay pipes at different hydraulic heads of 0.5, 1 and 2 meters for 42 day experiment showed that, the emissin rates reduces with time. The reduction rate of the emission at 2 meter hydraulic head was higher than 0.5 meter head. The reduction rate of the emission at different hydraulic heads of 0.5 and 2 meters were 38.9 and 80.3 percent respectively after 1000 hour experiment. This means that clogging of the pipe increases as hydraulic head in the system increases. This shows that clogging is an important problem for using porous clay pipes in subsurface irrigation. Key words: Clay pipe, clogging, emission rate, hydraulic head