| شماره شناسایی
|
:
|
18873787
|
| شماره مدرک
|
:
|
۶۱۵۳۰
|
| نام عام مواد
|
:
|
[نشریه فنی]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
کریمی سنگچینی، ابراهیم
|
|
|
:
|
صالح پور جم، امین
|
|
|
:
|
مصفایی، جمال
|
|
|
:
|
پیامنی، کیانفر
|
| عنوان اصلي
|
:
|
کاربرد روش DPSIR در ارائه راهکارهای مدیریت رخداد سیل (مطالعه موردی: حوزه آبخیز خرم‌آباد)
|
| نام نخستين پديدآور
|
:
|
ابراهیم کریمی سنگچینی، امین صالح پور جم، جمال مصفایی، کیانفر پیامنی
|
| صفحه شمار
|
:
|
۳۸ص.
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
تهران: پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، ۱۴۰۱
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت ۶۱۵۳۰ مورخ ۲۰-۰۲-۱۴۰۱
|
|
|
:
|
سامانه مدیریت انتشارات علمی
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
DPSIR یا چارچوب پیشران، فشار، وضعیت، اثر و پاسخ ابزاری است که از طریق روابط علت و معلولی میان فعالیت‌های انسانی و محیط‌زیست به توصیف مشکلات محیط‌زیستی از جمله خطر وقوع سیل می‌پردازد. هدف از این پژوهش بررسی کاربرد روش DPSIR به منظور اولویت‌بندی مهمترین مسائل و مشکلات مرتبط با خطر وقوع سیل برای تعیین پاسخ‌های مدیریتی مناسب و همچنین بررسی روند تغییرات وضعیت موجود جهت مدیریت سیل در حوضه خرم‌آباد است. بر اساس نظرات کارشناسی نمودار مفهومی علت - معلولی سیل در منطقه طراحی شده و برای هر کدام از مولفههای مدل شاخصهای مناسبی تعریف و کمی‌سازی شدند. شاخصهای هر مولفه ترکیب شده تا روند تغییر آن مولفه مشخص گردد. بر اساس نتایج بدستآمده نیروی‌محرک فشار جمعیتی و تغییراقلیمی که خود منجر به تغییرات عمده کاربری‌اراضی در منطقه شده، مهمترین اثر را بر وقوع سیل دارند. حدود 5 درصد از سطح اراضی جنگلی و مرتعی منطقه از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۸ کاسته و به اراضی مسکونی و کشاورزی افزوده شده است. ترکیب این عوامل سبب تولید رواناب و در نتیجه افزایش شدید دبی سیل در منطقه شده و خسارات جانی و مالی هر ساله بیشتر شود. برای مقابله با این پدیده 16 سیاست توسط کارشناسان پیشنهاد شد که در حال اجرا بوده و یا می‌توان آنها را اجرا کرد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهند که روند سیلخیزی در حوضه رو به افزایش بوده، فشار ناشی از نیروهای محرکه درحال تشدید است، توان مدیران در کاهش قدرت نیروهای محرکه بسیار محدود است و سیاستهای معرفی‌شده پاسخگوی نیاز نمی‌باشند. بر اساس ارزیابی‌ها، در دوره دوم بررسی، اجرای این سیاستها تشدید شده و سپس رها شده که منجربه اوجگیری مجدد سیلاب گردیده است. بهنظر می‌رسد مدیریت سیلاب در منطقه همچنان بهدلیل عدموجود سیاست مدیریتی مناسب با چالش روبه‌رو باشد. با توجه به نتایج تحیقیق پیشنهاد می‌شود که باجدیت بیشتری به این پاسخ‌ها توجه شود و در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌‌های آتی این موارد مورد توجه بیشتری واقع شود. حفاظت از جنگلها و مراتع و جلوگیری از تغییر کاربری غیراصولی بایستی در اولویت کارهای اجرایی ادارات مربوطه باشد. همچنین اقدامات بیولوژیکی، بیومکانیکی، مدیریتی و مکانیکی آبخیزداری در زیرحوضه‌های بالادست باجدیت بیشتری انجام گیرد.
|