|
" استخراج و تجزیه کمی و کیفی اسانس 12 گونه از جنس پونه‌سا، در شرایط اقلیمی کشور "
| شماره شناسایی
|
:
|
18871015
|
| شماره مدرک
|
:
|
۶۰۵۷۵
|
| نام عام مواد
|
:
|
[گزارش نهایی -ویژه]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
سفیدکن، فاطمه
|
|
|
:
|
بحرینی‌نژاد، بابک
|
|
|
:
|
بهادری،فرزانه
|
|
|
:
|
کدوری، محمدرضا
|
|
|
:
|
ميرزا، مهدي
|
|
|
:
|
جمزاد، زيبا
|
|
|
:
|
نادري حاجي باقر كندي، محمود
|
|
|
:
|
عباس زاده،بهلول
|
| عنوان اصلي
|
:
|
استخراج و تجزیه کمی و کیفی اسانس 12 گونه از جنس پونه‌سا، در شرایط اقلیمی کشور
|
| عنوان اصلي به زبان ديگر
|
:
|
:Extraction and quantitative and qualitative analysis of the essential oils of 12 Nepeta Species at Different Climate in Iran
|
| صفحه شمار
|
:
|
۱۲۷ص.:رنگی ، جدول، نمودار
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
تهران: مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور ، ۱۴۰۰
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت۶۰۵۷۵ مورخ۴۰۰/۰۸/۲۰۶۰۵۷۵
|
|
|
:
|
شماره طرح:96002-9552-09-09-01
|
|
|
:
|
شماره نامه: سامانه سمپات
|
|
|
:
|
این طرح:بنیادی است
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
اسانس گونه های نپتا (Nepeta) با دارا بودن ترکیبات با ارزشی همچون ایزومرهای نپتالاکتون از جایگاه ویژه‌ای در میان گیاهان دارویی برخوردار می‌باشد. این پروژه ملی در ادامه پروژه ملی بررسی سازگاری و عملکرد 12 گونه از جنس پونه‌سا، در شرایط مختلف اقلیمی کشور اجرا شد. هدف از اجرای این تحقیق، بررسی کمیت و کیفیت مواد مؤثره اکسشن‌های مختلف از گونه‌های نپتا در حالت زراعی در 5 منطقه اقلیمی کشور (البرز، اصفهان، سمنان، کرمان و آذربایجان غربی) بود. ابتدا بذر اکسشن‌های مختلف نپتا از رویشگاههای طبیعی کشور جمع‌آوری شده و در مزارع تحقیقاتی مناطق فوق، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی، در سه تکرار کشت شدند. به منظور بررسی و مقایسه کمی و کیفی اسانس این اکسشنها، سرشاخه‌های گل‌دار آنها، طی سه سال متوالی پس از کشت جمع‌آوری شدند و پس از خشک‌شدن در محیط آزمایشگاه به روش تقطیر با آب مورد اسانس‌گیری قرار گرفتند. ضمن محاسبه بازده اسانس، تركيب‌هاي تشکیل‌دهنده اسانس‌ها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه‌ای (Analytical GC) و گازکروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GS-MS) و محاسبه شاخص بازداری مورد اندازه‌گیری و شناسایی قرار گرفتند. با مقایسه نتایج حاصله و تغییرات بازده و ترکیب اسانس‌ها در سالهای متوالی، بهترین کمیت و کیفیت اسانس تولیدی مشخص شد. ترکیبات اسانس برای گونه های کشت شده مورد شناسايي قرار گرفتند . نتایج حاصله در مناطق اقلیمی مختلف بشرح زیراست:استان البرزبجز گونه Nepeta cataria و Nepeta kotschy var.persica بقیه گونه ها در سال اول نسبت به سالهای دوم و سوم بازده اسانس بالاتری داشتند. از نظر بازده اسانس برخی جمعیت های گونه های N. pogonosperma (23/2 درصد)، N. kotschyi var persica (14/1 درصد) و N. racemosa (81/1 درصد) قابل رقابت با N. cataria بودند. مقدار نپتالاکتون در گونه انحصاری Nepeta kotschyi var. persica (9/91 درصد) قابل ملاحظه بود. بسته به عملکرد تولید اسانس در هکتار و بر اساس یافته های فوق، باید گونه های نپتا را برای توسعه کشت و فرآوری انتخاب نمود.استان اصفهانتغییرات مقادیر بازدهاسانس در میان تمامی اکسشنها از 66/0 درصد در گونه N. eremokosmos تا 35/2 درصد در اکسشن N. meyeri (البرز) متغییر بود. کمترین مقادیر عملکرد اسانس درگونههای N. eremokosmos و N. mahanensis (بهترتیب27/3 و 32/6کیلوگرم در هکتار) و بیشترین مقادیر در گونه‌های N. persica و N. cataria (موسسه) (بهترتیب 51/62 و 84/58 کیلوگرم در هکتار) بود. آنالیز ترکیبات اسانس نشان داد که بیشترین مقادیر نپتالاکتون‌ها در اکسشن‌های N. cataria (موسسه) و N. meyeri (قم) بهترتیب با مقادیر 64/96 و 55/91 درصد بود. بطورکلی با توجه به نتایج بدست آمده برتری گونه پونهسای N. cataria (موسسه) نسبت به سایر گونهها قابل ملاحظه بود و میتوان آن را به عنوان یک گونه ارزشمند برای تولید در شرایط استان اصفهان با مقاصد دارویی توصيه نمود. استان سمنانبازدهاسانس از 17/0 درصد در گونه racemosa1 N. تا 28/1 درصد در گونه N. eremokosmos متغییر بود. کمترین مقادیر عملکرد اسانس نیز به ترتیب با 57/0و 91/0 کیلوگرم در هکتار مربوط به گونه¬های یکساله N. assurgens2 و N. crassifolia و بیشترین مقادیر عملکرداسانس در اکسشن‌های N.cataria1، N.cataria2 و N. pogonosperma به ترتیب با 17/59، 99/47 و 39/31 کیلوگرم در هکتار بود. آنالیز و شناسایی ترکیبات اسانس نشان داد که بیشترین مقادیر نپتالاکتون‌ها با 66/96 درصد متعلق به گونه N. Kotschyi var. persica2 بود، پس از آن به ترتیب اکسشن یک و دو از گونه N. cataria و سپس گونه. pogonosperma N. با مقادیر 55/83، 83/73 و 29/71 درصد نپتالاکتون در جایگاه‌های بعدی قرار گرفتند اکسشن N. pogonosperma به عنوان یک گیاه چند ساله با عملکرد کمی و کیفی بالا و پایدار برای کشت انبوه و اقتصادی در منطقه توصیه می¬شود. گرچه اکسشن (موسسه) از گونه N. cataria بالاترین عملکردهای اقتصادی (عملکرد اسانس و نپتالاکتون) را داشت اما به عنوان یک گیاه دو ساله در جایگاه بعد از N. pogonosperma برای کشت و توسعه در این منطقه اقلیمی کشور پیشنهاد می شود. استان کرمان24 ترکیب در اسانس گونه های نپتا در سال اول و دوم مشاهده شد. در ميان مهمترین تركيب هاي شناسايي شده ایزو مرهای نپتالاکتون ها (4aα,7β,7aα-Nepetalactone 4aβ,7α,7aβ-Nepetalactone، 4aα,7α,7aα-Nepetalactone، 4aα,7α,7aβ-Nepetalactone) به عنوان اجزای اصلی درگونه های نپتا (Nepeta meyeri (لوشان)، Nepeta kotschy-var.persica (کرمانشاه)، Nepeta cataria (تهران)، Nepeta meyeri (آذربایجان)، Nepeta pogonesperma (الموت)، Nepeta assurgens (کرمان)، Nepeta racemosa (اصفهان)،Nepeta meyeri (قم) یافت شد. نتایج حاصل از بازده اسانس گونه های نپتای مورد مطالعه نشان داد بیشترین بازده اسانس در سال اول و دوم به ترتیب از گونه Nepeta kotschyi-var.persica معادل 2 درصد و گونه Nepeta cataria به میزان 12/1 درصد مشاهده شد. بیشترین عملکرد ماده خشک از گونه Nepeta cataria معادل 7689 کیلوگرم در هکتار، بیشترین مجموع نپتالاکتون‌ها (1/97 درصد) مربوط به گونه Nepeta kotschyi-var.persica و همچنین بیشترین عملکرد اسانس از گونه Nepeta cataria و معادل 1/111 کیلوگرم در هکتار بود. در نهایت با توجه به عملکرد تولید، یازده و عملکرد اسانس گونه Nepeta cataria جهت کشت در منطقه توصیه می گردد.استان آذربایجان غربینتايج نشان داد که تغییرات مقادیر بازده اسانس در میان تمامی اکسشنها از 55/0 درصد در گونه N. persica (صحنه) تا 6/3 درصد در اکسشن N. kotschyi (اصفهان) متغییر بود. کمترین مقادیر عملکرد اسانس درگونه N. assurgens (یک کیلوگرم در هکتار) و بیشترین مقادیر در گونه‌های N. kotschyi و N. cataria (بهترتیب 1/66 و 56/17کیلوگرم در هکتار) بود. آنالیز ترکیبات اسانس نشان داد که بیشترین مقادیر نپتالاکتون‌ها در اکسشن‌های N. cataria و N. persica بهترتیب با مقادیر 14/96 و 86/98 درصد بود. بطورکلی با توجه به نتایج بدست آمده برتری گونه پونهسای N. cataria نسبت به سایر گونهها قابل ملاحظه بود و میتوان آن را به عنوان یک گونه ارزشمند برای تولید با مقاصد دارویی توصيه نمود.نتیجه گیری کلیبر اساس این نتایج گونه های Nepeta cataria، N. pogonosperma، N. kotschyi var.persica و N. meyeri نیاز به مطالعات تکمیلی برای توسعه کشت و فراوری در ایران دارند و سایر گونه های مورد بررسی در مقایسه با گونه های فوق الذکر از ارزش افزوده کمتری برخوردارند.واژه‌های کلیدی: Nepeta، اسانس، بازده اسانس، نپتالاکتون.
|
|
|
:
|
Nepeta species essential oil, with its valuable compounds such as neptalactone isomers, has a special place among medicinal plants. This national project was performed in continuation of the national project study the compatibility and yield of 12 species of the genus Nepeta in different climatic conditions of the country. The purpose of this study was to investigate the quantity and quality of active ingredients of different extensions of Nepta species in the cultivated state in 5 climatic regions of the country (Alborz, Isfahan, Semnan, Kerman and West Azerbaijan). First, the seeds of different Nepta accessions were collected from the natural habitats of the country and were planted in the research farms of the above areas, in a randomized complete block design, in three replications. In order to evaluate the quality and quantity of essential oils of these accessions, their flowering branches were collected for three consecutive years after cultivation and after drying in the laboratory, they were extracted by water distillation. In addition to calculating the essential oil yield, the constituents of the essential oils were measured and identified using analytical gas chromatography (GC) and gas chromatograph connected to mass spectrometer (GS-MS) and calculating the retention index. By comparing the results and changes in the yield and composition of essential oils in consecutive years, the best quantity and quality of essential oil produced was determined. Essential oil compounds were identified for cultivated species. The results in different climatic regions are as follows: Alborz Except for Nepeta cataria and Nepeta kotschy var.persica, the other species had higher essential oil yields in the first year than in the second and third years. In terms of essential oil yield, some populations of N. pogonosperma (2.23%), N. kotschyi var persica (1.14%) and N. racemosa (1.81%) were competitive with N. cataria. The amount of neptalactone in the exclusive species Nepeta kotschyi var. persica (91.9%) was significant. Depending on the yield of essential oil production per hectare and based on the above findings, Nepta species should be selected for cultivation and processing.IsfahanVariations in essential oil yield values among all accessions ranged from 0.66% in N. eremokosmos to 2.35% in N. meyeri (Alborz) accession. The lowest values of essential oil yield in N. eremokosmos and N. mahanensis species (3.27 and 6.32 kg/ha, respectively) and the highest values in N. persica and N. cataria (Institute), respectively 62/51 and 58.84 kg/ha. Analysis of essential oil compounds showed that the highest levels of neptalactones in N. cataria (Institute) and N. meyeri (Qom) accessions were 96.64 and 91.55%, respectively. In general, according to the obtained results, the superiority of N. cataria species (institute) over other species was considerable and it can be recommended as a valuable species for production in Isfahan province with medicinal purposes.SemnanEssential oil yields was ranged from 0.17% in N. racemose 1 to 1.28% in N. eremokosmos. The lowest values of essential oil yield with 0.57 and 0.91 kg/ha, respectively for annual species of N. assurgens 2 and N. crassifolia and the highest values of essential oil yield in N.cataria 1, N.cataria 2 and N. pogonosperma accessions Were 59.17, 47.99 and 31.39 kg/ha, respectively. Analysis and identification of essential oil compounds showed that the highest amounts of neptalactones with 96.66% was belonged to N. Kotschyi var. persica 2. Then one and two accessions of N. cataria and then specie of N. pogonosperma with 83.55, 73.83 and 71.29% of neptalactone respectively were in the next positions. N. pogonosperma accession is recommended as a perennial plant with high and stable quantitative and qualitative yield for mass and economic cultivation in the region. However, Institute accession of N. cataria species had the highest economic yields (essential oil and neptalactone yields), But it is recommended as a biennial plant after N. pogonosperma for cultivation and development in this climatic region of the countryKerman24 compounds were observed in the essential oils of Nepta species in the first and second years. Among the most important compounds identified, the isomers of neptalactones (4aα, 7β, 7aα-Nepetalactone 4aβ, 7α, 7aβ-Nepetalactone, 4aα, 7α, 7aα-Nepetalactone, 4aα, 7α, 7αβ-Nepetalactone) as the main species were found Nepeta meyeri (Lushan), Nepeta kotschy-var.persica (Kermanshah), Nepeta cataria (Tehran), Nepeta meyeri (Azerbaijan), Nepeta pogonesperma (Alamut), Nepeta assurgens (Kerman), Nepeta racemosa (Isfahan), Nepeta meyeri (Qom). The results of the essential oil yield of the studied Nepta species showed that the highest essential oil yields in the first and second year were observed from Nepeta kotschyi-var.persica (2%) and Nepeta cataria (1.12%), respectively. The highest dry matter yield was from Nepeta cataria species equal to 7689 kg/ha, the highest total neptalactones (97.1%) were related to Nepeta kotschyi-var.persica species and also the highest essential oil yield was from Nepeta cataria species equivalent to 1111.1 kg / ha. Hectares. Finally, according to the production yield, yield and yield of essential oil, Nepeta cataria is recommended for cultivation in the region. Western Azerbaijan The results showed that changes in essential oil yield values among all accessions ranged from 0.55% in N. persica (sahneh) to 3.6% in N. kotschyi (Isfahan). The lowest values of essential oil yield were in N. assurgens (1 kg/ha) and the highest values were in N. kotschyi and N. cataria (66.1 and 17.56 kg/ha, respectively). Analysis of essential oil compounds showed that the highest levels of neptalactones in N. cataria and N. persica accessions were 96.14 and 98.86%, respectively. In general, according to the obtained results, the superiority of N. cataria species over other species was considerable and it can be recommended as a valuable species for production for medicinal purposes. Based on these results, the species Nepeta cataria, N. pogonosperma, N. kotschyi var.persica and N. meyeri need additional studies for the development of cultivation and processing in Iran and other species in comparison with the above species of value They have less added.Conclusion:Based on all obtained results, Nepeta cataria, N. pogonosperma, N. kotschyi var.persica and N. meyeri need to additional data for vast production and processing in Iran, and the other studied species have lower value than these Nepeta species.Keywords :Nepeta, Essential oil, essential oil yield, neptalactone
|
| |