|
" ارزیابی موفقیت عملیات مرتعکاری با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم‌‌انداز (LFA) در منطقه سپرغان دریاچه ارومیه "
| شماره شناسایی
|
:
|
18868136
|
| شماره مدرک
|
:
|
۵۹۷۴۰
|
| نام عام مواد
|
:
|
[گزارش نهایی -ویژه]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
معتمدی، جواد
|
|
|
:
|
شیدای کرکج،اسماعیل
|
| عنوان اصلي
|
:
|
ارزیابی موفقیت عملیات مرتعکاری با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم‌‌انداز (LFA) در منطقه سپرغان دریاچه ارومیه
|
| عنوان اصلي به زبان ديگر
|
:
|
:Evaluation the effect of rangeland improvement practices using landscape function anlaysis (LFA) in Sopargan area, Urmia Lake coast
|
| صفحه شمار
|
:
|
۵۵ص.:مصور، رنگی،جدول، نمودار
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
تهران: موسسه تحقیقات جنگلها ومراتع کشور، ۱۳۹۹
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت۵۹۷۴۰مورخ۴۰۰/۰۳/۲۵۵۹۷۴۰
|
|
|
:
|
شماره طرح 970624- 062- 09-09- 2
|
|
|
:
|
شماره نامه : سامانه سمپات
|
|
|
:
|
این طرح: بنیادی است
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
اندازه‌‌گیری ویژگی‌‌های ساختاری و عملکردی رویشگاه، یکی از ملزومات اساسی جهت ارزیابی موفقیت عملیات مرتعکاری در کانون‌‌های گرد و غبار می‌‌باشد. در همین راستا، مقادیر شاخص سازمان یافتگی چشم انداز و شاخص‌‌های عملکردی نفوذپذیری، پایداری و چرخه عناصر غذایی خاک، در نواحی اکولوژیک مستقر در امتداد گرادیان شوری، در رويشگاه‌‌هاي شور حاشیه غربی دریاچه ارومیه، اندازه‌‌گیری شد. اندازه‌‌گیری‌‌ها در داخل 12 سایت مرتبط با سه ناحیه اکولوژیک، در امتداد گرادیانی به‌‌طول 1500 متر، انجام شد. عملیات مرتعکاری در نواحی مختلف، گونه گز (Tamarix aphylla) و عموما با گونه قره‌‌داغ (Nitraria schoberi) انجام شده است. با استقرار ترانسکت‌‌های خطی در هر یک از واحدهای اکولوژیک و اندازه گیری تعداد، طول و عرض لکه‌‌های اکولوژیک و درصد طول لکه‌‌ها، شاخص سازمان یافتگی چشم‌‌انداز برای هر واحد اکولوژیک، محاسبه شد. ضمن اینکه، شاخص‌‌های یازده گانه سطح خاک که ارتباط مشخصی با میزان پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی خاک دارد، براي هر كدام از لکه‌‌ها و فضاي بين لکه‌‌ای، در داخل پنج ناحیه سنجش، با استفاده از دستورالعمل LFA، امتیازدهی و تعیین طبقه شدند. در آخر، با تطبیق ارزش هر یک از ویژگی‌‌های عملکردی با نمودارهای الگویی (منحنی‌‌های S شکل)، روند احیایی اکوسیستم، بعد از گذشت پنج سال از انجام عملیات مرتعکاری، مورد بررسی قرار گرفت. همچنین با ترسیم منحنی‌‌های S شکل، در فواصل مختلف گرادیان محیطی، آستانه‌‌های بحرانی برای اهداف مدیریتی مشخص شد. نتایج نشان داد که مقادیر شاخص‌‌های ساختاری و عملکردی، با نزدیک شدن به کانون شوری، کمتر می‌‌شود. در نتیجه، موفقیت علمیات مرتعکاری، با نزدیک شدن به کانون شوری، کمتر است. به‌‌عبارت دیگر، عملیات مرتعکاری، نتوانسته انتظارات مدنظر در گام اول عملیات اجرایی را که با هدف افزایش پوشش گیاهی و کاهش فضای بین لکه‌‌ای در فواصل نزدیک به دریاچه بوده را تحقق بخشد. از جنبه دیگر، می‌‌توان نتیجه‌‌گیری کرد که مرتعکاری گونه قره‌‌داغ (N. schoberi)، در منطقه سپرغان، ناموفق و انتظارات حاصل را به‌‌منظور کنترل گرد و غبار، بعد از گذشت چند سال از عملیات مرتعکاری، برآورد نکرده است. لذا اگر منطقه، از ابتدا قرق میشد و سطح خاک به‌‌منظور عملیات مرتعکاری دستکاری نمی‌‌شد، نتایج بهتری حاصل میشد. بر اساس منحنی S شکل شاخص‌‌ها در فواصل مختلف از دریاچه، فواصل 500 و 1000 متری از کانون شوری (دریا) را می‌‌توان به‌‌عنوان آستانه‌‌های بحرانی تعریف کرد. در این آستانه‌‌ها، لازم است ضمن ایجاد زهکش، به‌‌منظور توقف و پیشروی کانون گرد و غبار، در یک نوار به عرض 10 متر، عملیات بیولوژیک با تراکم بیشتر و به‌‌صورت شطرنجی، انجام شود. طبیعی است که پوشش گیاهی بومی در فاصله بین دو آستانه ذکر شده، در صورت ممانعت از چرا، به‌‌واسطه بانک بذر غنی، قادر خواهند بود بخوبی تجدید حیات نمایند و از سطح خاک در برابر فرسایش بادی، جلوگیری کنند. نتایج، می‌‌تواند ارگان‌‌های اجرایی را در عملیات مرتعکاری مکان‌‌های دارای اولویت حفاظت و مراقبت از پیشروی کانون ریزگرد نمکی، کمک کند. در این ارتباط، مکان‌‌هایی در اولویت حفاظت و حفظ شرايط موجود می‌‌باشند كه از لحاظ شاخص سازمان یافتگی چشم‌‌انداز و شاخص‌‌های پایداری، نفوذپذیری و چرخه عناصر غذایی خاک، داراي مقادير بالايي است. همچنین، مناطقی که در آنها نسبت به دیگر مکان‌‌ها، فضای بین لکه‌‌ای زیاد است و به‌‌عبارت دیگر، شاخص سازمان یافتگی چشم‌‌انداز در آنها، بسیار اندک است؛ مي‌‌توانند برای انجام عملیات اصلاحی، در اولویت قرار گیرند.کلمات‌‌کلیدی: اراضی شور، گرد و غبار، مرتعکاری، ویژگی‌‌های عملکردی رویشگاه، ویژگی‌‌های ساختاری
|
|
|
:
|
Measuring the structural and functional characteristics of the habitat, is one of the basic requirements for evaluating the success of rangeland improvement in dust centers. In this regard, the values of landscape organization index and performance indices of permeability, stability and soil nutrient cycle, were measured in ecological areas located along the salinity gradient in saline habitats on the western shore of Lake Urmia. Measurements were taken at 12 sites associated with three ecological zones, along a 1,500 m long gradient. Rangeland improvement has been carried out in different areas, Tamarix aphylla and Nitraria schoberi. By establishing linear transects in each ecological unit and measuring the number, length and width of ecological patch and the percentage of patch length, the landscape organization index for each ecological unit was calculated. In addition, the eleven soil surface indices, which are clearly related to the degree of stability, permeability and nutrient cycle of the soil, were scored and classified for each of the patch and the space between the patch, within five measurement areas, using the LFA guidelines. Finally, by matching the value of each performance trait with pattern diagrams (S-shaped curves), the ecosystem regeneration process was examined after five years of rangeland improvement. Also, by drawing S-shaped curves at different distances of the environmental gradient, critical thresholds for management purposes were identified. The results showed that the values of structural and functional indices decrease with approaching the salinity center. As a result, the success of rangeland improvement is lower as they approach the salinity center. In other words, rangeland improvement failed to meet the expectations of the first step of the executive operation, which aimed to increase vegetation and reduce the space between patch in the distance close to the lake. On the other hand, it can be concluded that the cultivation of N. schoberi in the Separghan region was unsuccessful and did not meet the expectations for dust control after several years of rangeland improvment. Therefore, better results would be obtained if the area was enclosed from the beginning and the soil surface was not manipulated for rangeland improvment. Based on the S-shaped curve of the indicators at different distances from the lake, distances of 500 and 1000 meters from the salinity center (sea) can be defined as critical thresholds. At these thresholds, it is necessary to create drainage, in order to stop and advance the dust hub, in a strip 10 meters wide, biological operations with higher density and checkered. It is natural that the native vegetation in the distance between the two mentioned thresholds, if the grazing is prevented, will be able to regenerate well due to the rich seed bank and prevent the soil surface from wind erosion. The results can assist the executive organs in the rangeland operation of areas with priority protection and care for the progress of the salt dust center. In this regard, there are places in the priority of protection and maintenance of existing conditions that have high values in terms of landscape organization index and indicators of stability, permeability and soil nutrient cycle. Also, areas where there is a lot of space between patch compared to other places, in other words, the characteristic of landscape organization in them is very small, they can be prioritized for corrective action.Keywords: Saline lands, dust, rangeland improvment, habitat functional characteristics, structural characteristics
|
| |