|
" بررسي مقدار فلزات سنگین (کادمیم، سرب و نیکل) و نیترات در سبزیجات مناطق عمده تولید کشور "
| شماره شناسایی
|
:
|
18843974
|
| شماره مدرک
|
:
|
۵۴۶۲۰
|
| نام عام مواد
|
:
|
[گزارش نهایی -ویژه]
|
| شناسه افزوده
|
:
|
سعادت، سعید
|
|
|
:
|
امیدواری، شهرام
|
|
|
:
|
جعفرنژادی، علیرضا
|
|
|
:
|
سیلسپور، محسن
|
|
|
:
|
باقری، یوسف‌رضا
|
|
|
:
|
میرخانی، رسول
|
|
|
:
|
رضایی، حامد
|
|
|
:
|
معبودی، نرگس
|
|
|
:
|
ملک‌زاده، الهه
|
|
|
:
|
منصوری، فاطمه
|
| عنوان اصلي
|
:
|
بررسي مقدار فلزات سنگین (کادمیم، سرب و نیکل) و نیترات در سبزیجات مناطق عمده تولید کشور
|
| عنوان اصلي به زبان ديگر
|
:
|
:Investigation Heavy metals' concentration (Cd, Pb, Ni) and Nitrate of vegetables in Main Regions of Iran
|
| صفحه شمار
|
:
|
۸۵ ص.:مصور، جدول، نمودار
|
| وضعیت انتشار
|
:
|
کرج: موسسه تحقیقات خاک و آب، ۱۳۹۷
|
| فروست
|
:
|
شماره ثبت ۵۴۶۲۰ مورخ ۱۳۹۷/۰۹/۲۱
|
|
|
:
|
شماره طرح ۹۲۱۱۲-۱۰-۱۰-۰۴
|
|
|
:
|
شماره نامه ۱۱۲۶۹/۲۴۳ مورخ ۱۳۹۷/۰۹/۱۹
|
|
|
:
|
این طرح: بنیادی است
|
|
|
:
|
دستاورد بر حسب ماهیت: یافته‌های تحقیقاتی اثر بخش است
|
|
|
:
|
انتشار در قالب: سایر موارد
|
|
|
:
|
۵۴۶۲۰
|
| خلاصه یا چکیده
|
:
|
وجود عناصر سنگين و آلاينده‌هاي ديگر از جمله نيترات در خاك‌ها و گياهان سبب ايجاد مشكلات زيست محيطي فراواني شده است. عوامل متعددی از جمله مصرف کودهای شیمیایی، كارخانجات و مواد مادري خاك باعث افزایش آلودگی در محصولات كشاورزي به ويژه سبزيجات شده است. با توجه به سطح زیر کشت سبزیجات در کشور و اهمیت آن در زنجیره غذایی، شناخت، تعيين مهمترين آلاينده‌ها و مناطق آلوده نقش مهمی را در تولید محصول سالم خواهد داشت. به منظور بررسي میزان نیترات و عناصر سنگین در اراضي مزارع سبزیجات در استان های تهران (مزارع محدوده شهرستان‌های ورامین، پاکدشت، پیشوا ، قرچک و اسلام شهر)، خوزستان (مناطق دزفول، شوشتر، حميديه و رامهرمز) و لرستان (مناطق عمده سبزي كاري استان به ويژه شهرستان پلدختر) نمونه‌برداري از خاک و گیاه انجام شد. نمونه‌های خاک (عمق 30-0 سانتی‌متری) به صورت تصادفي و مركب نمونه‌برداری و به آزمایشگاه ارسال گردید و ويژگي‌هاي بافت خاک، EC، pH و مقدار نیتروژن کل، پتاسیم و فسفر قابل جذب، عناصر سنگين قابل جذب در خاك (کادمیوم، سرب و نیکل) تعیین گرديد. همچنين در همان مناطق نمونه گياه تهيه و ميزان نيترات و عناصر سنگين اندازه‌گيري شد. نتایج به دست آمده از مناطق مورد مطالعه در استان تهران نشان داد درکلیه خاک‌های مزارع سبزیجات مقدار سرب، کادمیوم و نیکل کمتر از حدود مجاز استاندارد خاک بود. همچنین میزان نیترات، سرب و کادمیوم در ماده تر نعناع به ترتیب در 36، 63 و 27درصد، ریحان 70، 14 و 28 درصد و تره 40، 13 و 6 درصد مزارع بیشتر از حد استاندارد بود. مقدار نیکل در تمامی مزارع نعناع، ریحان و تره کمتر از حد استاندارد بود. در مزارع گشنیز، جعفری، شوید و شاهی میزان نیترات در ماده تر در کلیه مزارع بیشتر از حد استاندارد و میزان نیکل کمتر از حد استاندارد بود. همچنین در مزارع گشنیز و جعفری، مقدار سرب در تمامی مزارع پایین‌تر از حد استاندارد و میزان کادمیوم تنها در یک مزرعه از حد استاندارد بالاتر بود. در مزارع شوید نیز میزان سرب در 28 درصد مزارع (در2 مزرعه) بیشتر از حدود استاندارد و میزان کادمیوم در تمامی مزارع شوید کمتر از حدود استاندارد بود. در مزارع شاهی، میزان سرب تنها در یک مزرعه و مقدار کادمیوم در 62 درصد مزارع بیشتر از حدود استاندارد در سبزیجات برگی بود. نتايج این تحقیق در استان خوزستان نشان داد، ميانگين نیتروژن در خاك‌هاي مورد مطالعه ۰/۱۱ ميلي‌گرم بر كيلوگرم بود. غلظت نيترات در گياه( ميانگين ۲۳۸/۲ ميلي‌گرم بر كيلوگرم) در 95 درصد نمونه‌هاکمتر از 1000 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بود. ميانگين غلظت نيكل، سرب و كادميم در نمونه‌هاي گياهي به ترتيب ۱۳۲۶/۸، ۲۰۴/۱۵و ۲۰/۹ميكروگرم در كيلوگرم وزن تر بود. مقایسه نتایج با حدود استاندارد نشان داد که غلظت عناصر آلاینده مورد مطالعه در سبزیجات (شاهی، تره، ریحان، تربچه، نعناع، جعفری) کمتر از حد مجاز بوده و از این نظر آلودگی مشاهده نشد. نتايج در استان لرستان نشان داد که میزان میانگین نیترات خاک نسبت به میزان استاندارد اعلام شده توسط سازمان ملی استاندارد ایران برای خاک که 20 میلی‌گرم در کیلوگرم است، بیشتر است و در 83 درصد مزارع مورد مطالعه، میزان نیترات از حد مجاز طبق استاندارد ملی ایران فراتر بوده است. میانگین غلظت عناصر سنگین سرب، کادمیوم و نیکل در خاک‌های تحت کشت سبزیجات کمتر از حد مجاز استاندارد می‌باشد. غلظت نيترات سبزيجات تره، تربچه، شاهي، ريحان و نعناع بسته به نوع سبزی متفاوت می‌باشد كه در سبزی نعناع و ریحان به ترتیب ۲۰ و ۳۸/۴درصد سبزی تولیدی بیش از میزان استاندارد اعلام شده توسط سازمان ملی استاندارد ایران برای سبزیجات برگی که 1000 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن تر است، می¬باشد. در حالی که در سبزیجات تره، شاهی و تربچه به ترتیب ۶۶/۷، ۷۳/۳ و ۸۰ درصد از سبزی تولیدی بیش از میزان استاندارد 1000 میلی گرم در کیلوگرم وزن تر می‌باشد كه اين مسئله بيانگر اين است كه احياء نيترات در اين سه گياه نسبت به ساير سبزيجات بسيار كمتر است و علت آن مصرف بي رويه كودهاي ازته (بيش از 1000 كيلوگرم كود ازته) و كودهاي دامي نسبتاً تازه با غلظت نيترات بسيار بالا، می-باشد. در خصوص عناصر سنگين در سبزيجات به طور کلی میانگین غلظت عناصر سرب، نیکل و کادمیوم کمتر از حداکثر میزان مجاز برای سبزیجات تازه می‌باشد. اما با توجه به اثرات تجمعی عناصر سنگین در بدن انسان در دراز مدت و امکان بروز مشکلات جسمی بایستی مصرف سبزیجات با غلظت عناصر سنگین بالا کنترل شود. به طوريكه در مزارعي كه در كنار جاده اصلي اقدام به توليد سبزيجات مي‌نمايند اكثراً غلظت سرب و سپس نيكل و کادمیوم مشكل ساز مي‌باشد. كلمات كليدي: سبزیجات برگی، نیترات، سرب، نیکل، کادمیوم، عناصر سنگین
|
|
|
:
|
Heavy elements and other contaminants such as nitrate have caused many environmental problems in soils and plants. Several factors such as fertilizer application, factories and soil parent material have increased the contamination in agricultural products, especially vegetables. Given the cultivation area of vegetables in the country and its importance in the food chain, recognizing, identifying the most important contaminants and contaminated areas will play an important role in the production of healthy crops. Soil and plant sampling was performed in order to study the amount of nitrate and heavy elements in the lands of vegetable fields in the provinces of Tehran (farms of Varamin, Pakdasht, Pishwa, Gharchak and Eslamshahr), Khuzestan (Dezful, Shooshtar, Hamidieh and Ramhormoz areas) and Lorestan (The main vegetable fields in the province, especially in Poldokhtar, Iran). Complex random samples of Soil (0-30 cm depth) were transferred to the laboratory and soil texture properties, EC, pH and total nitrogen content, absorbable potassium and phosphorus content, and absorbable heavy metals in soil (cadmium, lead and nickel) were determined. Also, the plant samples were prepared from the same areas and the amount of nitrate and heavy elements were measured. The results of the study in the Tehran province showed that in all soils of vegetable farms the amount of lead, cadmium and nickel were less than the soil standard limit. Also the amount of nitrate, lead and cadmium were respectively 36, 63 and 27% higher than standard limits in fresh weight of mint, 70, 14 and 28% higher than standard limits in fresh weight of basil and 40%, 13% and 6% higher than the standard limits in fresh weight of chives. The amount of nickel was less than the standard limits in all fields of peppermint, basil and chives. In all farms of coriander, parsley, dill and garden cress, the nitrate content exceeded the standard limit in fresh weight and the nickel was less than standard. Also, in coriander and parsley fields, the amount of lead in all fields was lower than the standard limit and cadmium content was higher than standard limit only in one of the fields. In dill fields, the amount of lead in 28% of farms (in 2 farms) exceeds the standard and cadmium content in all farms was less than the standard. In garden cress fields, the amount of lead only in one farm and the amount of cadmium in 62% of the farms was greater than the standard of leafy vegetables. The results of current study in Khuzestan province indicated that the average nitrogen content in the studied soils was 0.11 mg.kg-1. The concentration of nitrate in the plant (an average of 238.2 mg.kg-1) was less than 1000 mg.kg-1 in 95% of the samples. The average concentration of nickel, lead and cadmium in plant samples was 1326.8, 204.15 and 20.9 μg.kg-1 of fresh weight, respectively. Comparison of the results with standard values showed that the concentration of studied pollutants in vegetables (garden cress, chives, basil, radish, mint, parsley) was lower than the permitted limit and contamination was not observed. The results in Lorestan province showed that the average amount of soil nitrate is higher than the standard declared by the Iranian National Standards Organization for the soil, which is 20 mg.kg-1, and in 83% of the studied fields, the nitrate content was higher than the limit of the Iranian National Standards. The concentration of lead, cadmium and nickel heavy metals in soils under cultivation of vegetables was less than the standard limit. The concentration of nitrate in chives, radishes, shrubs, basil and mint varies depending on the vegetable type. The nitrate concentration in mint and basil are respectively 20% and 38.4% higher than the standard declared by the Iranian National Standard Organization for leafy vegetables which is 1000 mg.kg-1 of fresh weight. While the nitrate content in 66.7%, 73.3% and 80% of the chives, garden cress and radish vegetables are more than the standard weight of 1000 mg.kg-1, which indicates that the reduction of nitrate in these three vegetables is much less than other vegetables, due to the excessive use of nitrogen fertilizers (more than 1000 kg of nitrogen fertilizer) and relatively fresh manure with high nitrate concentrations. In the case of heavy elements in vegetables, the average concentration of lead, nickel and cadmium is less than the maximum level for fresh vegetables. However, due to the accumulation effects of heavy elements in the human body in long time and the possibility of physical problem occurrence, the use of vegetables with a high concentration of heavy elements should be controlled. So that in farms along the main roads which produce vegetables, the concentration of lead and then nickel and cadmium are problematic.Key words: Leafy vegetables, Nitrate, Lead, Nickel, Cadmium, Heavy metals.
|
| |