بررسی پتانسیل عملکرد پایلوت‌‌های انتقال یافته‌های تحقیقات کاربردی به مزارع کشاورزان برای افزایش عملکرد و ارتقاء کیفیت گندم آبی در جنوب و شرق استان خوزستان سال دوم اجرای طرح 96-1395

مرکز فناوری اطلاعات و اطلاع رسانی کشاورزی

منو

" بررسی پتانسیل عملکرد پایلوت‌‌های انتقال یافته‌های تحقیقات کاربردی به مزارع کشاورزان برای افزایش عملکرد و ارتقاء کیفیت گندم آبی در جنوب و شرق استان خوزستان سال دوم اجرای طرح 96-1395 "

شماره شناسایی	:	18841609
شماره مدرک	:	۵۴۳۱۰
نام عام مواد	:	[ گزارش فنی]
شناسه افزوده	:	لطفعلی‌آینه، غلامعباس
	:	نادری، احمد
	:	طباطبایی، نصرت‌الله
	:	دانایی، امیرخسرو
	:	لک‌زاده، ایرج
	:	اندرزیان، بهرام
	:	جعفرنژادی، علیرضا
	:	موسوی‌فضل، محمدجواد
	:	جواهری، ابراهیم
	:	امیدواری، شهرام
	:	ثابت‌زنگنه، حسین
	:	خواجه‌زاده، یدالله
	:	اصلاحی، رضا
	:	حبیبی‌اصل، جعفر
	:	افضلی، محمدجواد
	:	عزیزی، آذرخش
	:	ورجاوند، پیمان
	:	سلامتی، نادر
	:	بهبهانی، لیلا
	:	قاسمی‌نژاد، محمد
	:	احمدی، عبدالرضا
	:	راشد، سیامک
	:	لویمی، فاطمه
	:	بدوی، حبیب
	:	شرفی، اسماعیل
	:	خرسانی، یابر
	:	رضاخواه، سحر
	:	جعفریان، افسانه
	:	کلیش، لیلا
	:	دشتی، محمد
	:	ژولی‌ساکی، محمدحسن
	:	دسومی، فریده
	:	بطران، عنایت
	:	عبدالی، عبدالحسین
	:	ثعلبی، موسی
	:	سالمی، سعید
	:	میرحسینی، مریم
	:	رشیدی، مینا
	:	ابراهیمی، زهرا
	:	شجاعی، افسانه
	:	نوریان، فرزام
	:	پورخنجر، عبدالخالص
	:	سلیمانیان، اسماعیل
	:	صالحی‌مکاری، افروز
	:	حسینی، محمدرضا
	:	جوریز، زهره
	:	دهداری‌نژاد، فرج‌الله
	:	کیانی، هدایت
	:	ورناصری، وحید
	:	اسماعیل‌پور، ندا
	:	حموله، حسین
	:	توفیقی، علیرضا
	:	جوادی، مریم
	:	دیباجی، امیر
	:	اسماعیل‌زاده مقدم، محسن
	:	کمالی، جلال
	:	گیلانی، عبدالعلی
عنوان اصلي	:	بررسی پتانسیل عملکرد پایلوت‌‌های انتقال یافته‌های تحقیقات کاربردی به مزارع کشاورزان برای افزایش عملکرد و ارتقاء کیفیت گندم آبی در جنوب و شرق استان خوزستان سال دوم اجرای طرح 96-1395
صفحه شمار	:	۱۰۳ ص.:مصور، عکس(رنگی)، جدول، نمودار
وضعیت انتشار	:	کرج: موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، ۱۳۹۷
فروست	:	شماره ثبت ۵۴۳۱۰ مورخ ۱۳۹۷/۰۶/۲۷
	:	۵۴۳۱۰
خلاصه یا چکیده	:	در راستای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، تولید دانش و استفاده ازجدیدترین فناوریهای قابل دسترس درطول برنامه برای تحقق اهداف طراحی شده در آن الزامی می‌باشد. تولید دانش در قالب برنامه طراحی شده بر عهده مؤسسات تحقیقاتی تابعه سازمان تحقیقات،آموزش وترویج کشاورزی قراردارد. درگام بعدی و پس از تولید دانش مورد نیاز، به منظور تحقق اهداف مندرج در برنامه، انتقال و نفوذ دانش به بهره‌برداران و ذینفعان تعریف شده برنامه می‌باشدکه این مهم در طرح انتقال یافته‌های کاربردی به مزارع گندم توسط محققان و کارشناسان اجرایی و بهره‌برداران منطقه انجام گرفته است. اهداف این طرح انتقال یافته های کاربردی به مزارع گندم: 1- ارزیابی عملکرد در سطح مزارع کشاورزان بر اساس مدیریت زراعی توصیه‌های تحقیقاتی و مقایسه عملکرد این مزارع با سایر مزارع منطقه 2- پتانسیل عملکرد دانه در هر منطقه 3- ارتقاء سطح دانش کشاورزان با حضور کشاورزان در مزارع الگوئی است. این تحقیق در مزارع گندم آبی در سال زراعی 96-1395 با مشارکت سازمان جهاد کشاورزی استان (مدیریت‌های جهاد کشاورزی شهرستانهای جنوب و شرق) و مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در مزارع کشاورزان چهار شهرستان باوی، حمیدیه، دشت آزادگان و بهبهان در سطحی معادل 1428هکتار با 69 بهره‌بردار اجراء گردید(جدول 1). در شهرستان دشت آزادگان در سه مرکز خدمات الله اکبر، والفجر و بستان، در شهرستان حمیدیه در مراکز خدمات گبیر و طراح، در شهرستان باوی در مرکز خدمات ویس و در شهرستان بهبهان در مراکز خدمات قالند، بنه‌باشت و زیدون قلعه کعبی اجراء گردید. بررسی نحوه خاک‌ورزی مزارع پایلوت نشان داد که از مزارع پایلوت در 9 مرکز خدمات، تهیه زمین در سه مرکز خدمات به روش سنتی، در پنج مرکز خدمات به روش کم خاک‌ورزی ( استفاده از چیزل پیلر بجای گاوآهن) و در یک مرکز خدمات بی خاک‌ورزی و کاشت با ماشین بی‌خاک ورز انجام شد. از 9 مرکزخدمات شرکت کننده در پایلوت، 97 درصد سطح کشت با خطی کارها و فقط 3 درصد آن در شهرستان باوی کشت با سانتریفوژ بود، از 1427 هکتار پایلوت،1325 هکتار با خطی‌کارهای مرسوم و 138هکتار با بذر کارهای بی‌خاک‌ورز و 45 هکتار با سانتریفوژ کشت شدند. بررسی میزان و زمان‌های مصرف کود سرک نیتروژن ( اوره) از فرم‌های ارسالی و بازدیدهای میدانی و بحث و تبادل نظر با بهره‌برداران پایلوت نشان داد که مصرف کودهای سرک بر اساس توصیه‌ها انجام شد. البته زمان مصرف که نیازمند آبیاری یا بارندگی موثر است، در برخی موارد اشکالاتی داشت.کودهای مکمل نوین با اسامی NPK، سولفات پتاسیم، کلات روی، اسید هیومیک، 52-0-0، 36-12-12، 10-52-10، و... می باشند که توسط محققان بخش خاک و آب مرکز به روش‌های مختلف ترویجی اطلاع‌رسانی گردید. در مزارع پایلوت بطور میانگین در 60 درصد از کل سطح زیر کشت پایلوت از کود های نوین استفاده شد.میزان بهره وری آب در ده مزرعه بین ۱/۱- ۰/۵۷ کیلو گرم در مترمکعب بود. به منظور ارائه توصیه‌های فنی کنترل علف‌های هرز مزارع پایلوت گندم برای تعیین نوع علف هرز باریک برگ و پهن برگ و نوع مصرف علف‌کش، فرم اطلاعات هر مزرعه در 5 ساله گذشته ارسال و داده‌ها جمع‌آوری و سپس توسط محقق بخش گیاهپزشکی توصیه لازم ارائه گردید. تاثیر مثبت حضور کارشناسان اجرایی و تحقیقاتی در مدیریت علف های هرز مزارع پایلوت : 1-آشنایی کشاورزان با نحوه دقیق و کاربرد علفکش ها و رعایت دوز مصرفی،2- استفاده به موقع علفکش ها بر اساس مرحله رویشی علف های هرز و مزرعه گندم3- رعایت کالیبراسیون سم پاشی علیرغم شرایط نا مناسب محیطی ( کاهش شدید بارندگی، تنش سرما، تنش گرد و خاک و افزایش درجه حرارت در اواخر اسفند ماه و اوایل فروردین ماه، عملکرد در واحد سطح در سال زراعی برای اکثر مزراع افزایش یافت، نتایج نشان داد که نسبت افزایش عملکرد دانه در اکثر مزارع که در سالهای گذشته دارای عملکرد در واحد سطح کمتری بودند، بیشتر بود. افزایش عملکرد دانه مزارع پایلوت در چهار شهرستان در دامنه 900-300 کیلو گرم متغیر بود. بررسی میانگین سه ساله عملکرد دانه مزارع پایلوت نشان داد که در سال اول و دوم اجرای پایلوت میزان افزایش عملکرد نسبت به سه سال گذشته مزارع به ترتیب 763 و 700 کیلوگرم در هکتار بود.این میزان افزایش در مقایسه با عملکرد سه سال گذشته مزارع به ترتیب ۲۰% و ۱۷/۵%برآورد شد. بررسی ها در مزارع پایلوت نشان می دهد علیرغم تاکید بر انتخاب زراعین جهت همکاری در اجرای یافته های تحقیقاتی متأسفانه در مواردی فقط حدود 50 تا 60 درصد توصیه ها خصوصا در رابطه با آبیاری و کنترل علف های هرز و مصرف بهینه کود های شیمیایی رعایت می نمایند. عدم رعایت این موارد سبب عدم دسترسی به عملکرد پیش بینی شده در مزارع گردیده است، که نیاز به تغییر نگرش کشاورزان می باشد. البته کمبود سرمایه، کیفیت نامناسب برخی نهاده ها ( خصوصا علف کش ها) از موارد مطرح شده توسط کشاورزان است. بجز حدود 15درصد مزارع پایلوت شهرستان باوی که چمران 2 بوده است مابقی مزارع رقم چمران بوده است که نیاز به جایگزینی ارقام جدید و رعایت اصول به زراعی در شهرستان برای افزایش بهتر عملکرد دانه با توجه به تجهیز و نوسازی مزارع ( زهکش زیر زمینی و تسطیح) می باشد.